OSMAN BEKAR
(AYDIN) – Aydın Karacasu’da zeytin hasadı başladı. Yevmiyelerin bin liranın üstüne çıktığını belirten üreticiler, zeytinleri kendileri topluyor. Üretici Fatma Uçkuner, “Masraflarımız çok ağır. İlaç parasıymış, gübresiymiş… 18 dönüm yere 20 torba gübre alıyoruz. Zeytinlere kurt ilacı sadece 4 kez artık. Bunun da bedel olarak bir seferde 2 bin 500 lira ilacın. Yevmiyeci çalıştıramıyoruz” dedi. Zeytin üreticisi Yaşar Özefe ise, “Bunun bin 200 arası yevmiyeci parası. Mazota ayıracağız gübreye ayıracağız. Çiftçinin elinde kalan sıfırdan sıfır var” diye konuştu.
Aydın Karacasu’da zeytin hasadı başladı. Bu sene 270 ile 300 liraya kadar çıkan zeytinyağı, 180 lira bandına kadar geriledi. Sofralık yeşil zeytin ise numaralandırmada en yüksek 50 lira olarak belirlenirken, ortalama 25 lira ile 30 lira arasında olduğu belirtildi.
“Eylül ayının sonuna geldi halen fiyat belirsizliği var”
Üretici Fatma Uçkuner şunları söyledi:
“Bu sene yetiştirdiğimiz zeytinimizi kaç paraya satacağımızı bilmiyoruz. Şu anda yevmiyeler olmuş 1200 lira. Eylül ayının sonuna geldi halen fiyat belirsizliği var. Şu anda biz halen başlamadık zeytinimize. Şu anda yağ çıkarsak sadece gemlikleri çıkartabiliriz. Diğer zeytinler ne kadar yağ verecek; 10 kilodan aşağı vermez. Masraflarımız çok ağır. İlaç parasıymış, gübresiymiş… 18 dönüm yere 20 torba gübre alıyoruz. Zeytinlere kurt ilacı sadece 4 kez artık. Bunun da bedel olarak bir seferde 2 bin 500 lira ilacın. Ben bunu sulamak için Çeşme’den geliyorum. Bizler ailecek çalışıyoruz. 3 tane çocuğum var geliyorum gidiyorum sürekli bunlarla fakat yevmiyeci çalıştıramıyoruz. Çalıştıramayacağımız için bu zeytin toplamak için geldik. 35- 40 lira diyorlar başını. Bizim zeytinimiz kaç liraya gidecek ortalaması. Gideceği para 20- 25 lira. Yevmiye olmuş bin 200 ben nasıl yevmiyeci çalıştırayım?
“Bizler zeytinin para etmesini istiyoruz”
Üretici Mehmet Sönmez ise şunları söyledi:
“Zeytin para etmiyor. Yevmiyeler yüksek, mazot pahalı. Şu anda yevmiyeler bin lira. Zeytindeki fiyat ortalaması şu anda 35- 40 lira diyorlar ucuz. Geçen yıl bundan iyiydi yüksekti fiyatlar. Geçen sene 80- 100 liraya kadar zeytin verildi. Bu sene fiyatlar düşük. Bilmiyoruz artık bunlar zenginlerin oyunu mu? Akşam televizyonlarda izledim 580 liraya kadar fiyatının çıktığını söylüyorlar. Bir numaralı zeytin fiyatı 50 lira. Ortalama fiyatı 35 lira diyorlar. Biz bu zeytinleri ağaçtan bırakalım. Bu sene kurtarır kurtarmaz toparlamak zorundayız. Geçen yıl fiyat iyiydi bu sene düşük. Her şey zam yaptı üstüne koydu. Geçti mi sana yevmiyeler 400- 500 lira arasaydı. Şu anda 1000- 1200 lira arasında olduğu söyleniyor. Şu anda bin lira fakat yükseleceğini söylüyorlar. Mazot 35 lira bandındaydı şu anda 45-50 liraya dayandı. Biz buraya gübrelerini atıyoruz. Sulamalar yapılıyor. Geçtiğimiz sene 500-600 herhalde gübre şu anda 1000 lira oldu. Bizler zeytinin para etmesini istiyoruz. Piyasalar açılmadı ama gübre mazot pahalı.”
“Şu anda toplanan zeytin parasını kurtarmaz”
Tütün üretisisi Cevdet Sert ise şu ifadeleri kullandı:
“Ben tütüncüyüm. Tütün mevcut şu anda 180 lira. İşçi parası bin 500 lira. Yapacak bir şey yok. Mazot pahalı olduğu gibi tarla icarları da çok uç noktaya geldi. Dekarı 8 ila 10 bin lira arası. Bu sene tarla tutayım dedim yüz bin lira dediler. Pazara çıkıyorsun bir çanta 300 liraya dolmuyor 50 liradan aşağı bir şey yok. Bin lira yüz lira değerinde. Yüz lira da on lira değerinde şu anda. Paranın değeri yok. Ben sabahleyin buraya geliyorum şu anda 100 liradan fazla para gidiyor. Maliyetler çok pahalı. Bu vatandaşın çiftçiliğin rezilliği. En perişan olan çiftçi. Üretici devamlı zararda. Malımız para etmiyor. Alan, satan kazanıyor. Kendi malımızı kendimiz yiyemiyoruz. Şu anda toplanan zeytin parasını kurtarmaz. Bu fiyata karşı 30 liraya karşı işçinin fiyatını kurtarmaz. Çocuk okutuyoruz ama zor idare oluyoruz. Bu hafta üniversiteye çocuk göndereceğim en az 20 bin lira. Ancak idare oluyorum. Bizler köylü vatandaş olarak çok zor durumdayız.”
“Yevmiyeler ucuz, aldığımız pahalı”
Tarım işçisi kadın, “Yevmiyeler ucuz, aldığımız pahalı. Onun için kurtarmıyor” dedi. Bir başka kadın ise, “Elektrik pahalı hayat pahalı. Çiftçinin hakkını verin. Yetmediği için buraya herkes para kazanmaya geliyor. İşletmesini kapatıp buraya geldiler. Tekstili bitirdiler. Biz şu anda zeytin topluyoruz. Bizde tekstil atölyesi vardı. Dokumamız vardı. Yıllardır yapıyorduk. Küçük yerleri bitirdiler. Ne konuşayım yıllardır emek verdiğimiz şeyler boşuna, makineler evde yatıyor şu anda tekstil makinaları. Öyleymiş öyle karar almışlar. Mal gitmiyormuş. Üreticiyi durdurdular” diye konuştu.
“Çiftçinin elinde kalan sıfırdan sıfır”
Zeytin üreticisi Yaşar Özefe ise şunları söyledi:
“Zeytinlerimiz hazır vaziyete geldi. Fiyatlar 50 lira ile 15 lira arasında, zeytin bakmak kolay bir şey değil. Evde nasıl bir çocuğa bakıyorsan ondan bakımı daha ağırdır. Bu zeytinin sulaması var, damlaması var, budaması var, ilaçlaması var. Bizler en az 3 sefer ilaçlıyoruz. Geçen seneye göre fiyatların çok düşük olmasından dolayı geçen yıl 100 lira olması gerekirken, geçtiğimiz yıl 260- 270 liraya yağ alınıp satılırken, bu sene 180 liraya asidine göre düşük olduğundan dolayı çiftçimiz çok mağdurdur. Bizler burayı üç sefer sürüyoruz en az. Gübreliyoruz ilaçlıyoruz. Geçen sene 600 lira olan Dap gübresi bu sene 900 lira 1000 lira olduğu söyleniyor. Toplanan zeytinin ortalaması 25 ile 30 lira arasında. Maliyetlerin yüksek olması nedeniyle biz çiftçiler mağduruz. Bu zeytin normalde beş kilodan bir kilo yağ verir. Yevmiye bin 200 lira. Bir kişi yüz kilodan fazla zeytin toplayamaz. Beş kilodan verdiği zaman yirmi kilo yağ yapar. 150 liradan 3 bin lira. Bunun bin 200 arası yevmiyeci parası. Mazota ayıracağız gübreye ayıracağız. Çiftçinin elinde kalan sıfırdan sıfır var.”
